Khi cân nhắc mua một chiếc xe mới, giá bán ban đầu thường là yếu tố được quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên, đối với một tài sản có giá trị lớn và sử dụng lâu dài như ô tô, chi phí vận hành mới chính là yếu tố quyết định đến bài toán kinh tế tổng thể. Xe điện đang nổi lên như một lựa chọn công nghệ của tương lai, nhưng với mức giá sở hữu ban đầu thường cao hơn, câu hỏi lớn nhất mà người tiêu dùng đặt ra là: Liệu chi phí vận hành xe điện thông minh có thực sự rẻ hơn xe xăng để bù đắp cho khoản đầu tư ban đầu?
Bài viết này sẽ không đưa ra một câu trả lời chung chung. Chúng ta sẽ cùng nhau đi vào một bài phân tích sâu, so sánh chi phí vận hành xe điện và xe xăng trên từng hạng mục cụ thể, từ năng lượng, bảo dưỡng cho đến các chi phí ẩn khác, giúp bạn có một cái nhìn toàn cảnh và chính xác nhất trước khi đưa ra quyết định.
Đây là hạng mục có sự khác biệt lớn nhất và dễ nhận thấy nhất, là yếu tố cốt lõi tạo nên lợi thế kinh tế cho xe điện.
Để có một con số cụ thể, hãy cùng làm một phép tính giả định với một mẫu xe điện phổ biến tại Việt Nam, ví dụ như VinFast VF 8 (phiên bản pin 87.7 kWh), và người dùng di chuyển trung bình 1.500 km mỗi tháng.
Một chiếc VF 8 tiêu thụ khoảng 17 kWh cho 100 km. Như vậy, để đi 1.500 km, xe sẽ cần: 1.500 km / 100 km * 17 kWh = 255 kWh điện.
Bây giờ, hãy tính đến giá điện sạc xe ô tô tại nhà. Giả sử bạn sạc vào ban đêm và sử dụng biểu giá điện sinh hoạt bậc thang của EVN (tính đến tháng 7/2025, giả định bậc cao nhất là khoảng 3.200 VNĐ/kWh để tính cho trường hợp bất lợi nhất). Tổng chi phí sạc pin xe điện hàng tháng sẽ là: 255 kWh * 3.200 VNĐ/kWh = 816.000 VNĐ.
Đây là một con số cực kỳ ấn tượng. Ngay cả khi tính đến hiệu suất sạc bị hao hụt khoảng 10%, chi phí cũng chỉ dao động quanh mức 900.000 VNĐ mỗi tháng.
Bây giờ, hãy so sánh với một mẫu SUV chạy xăng cùng phân khúc, ví dụ có mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình trong đô thị là 10 lít/100 km. Để đi 1.500 km, chiếc xe này sẽ cần: 1.500 km / 100 km * 10 lít = 150 lít xăng.
Với giá xăng giả định là 25.000 VNĐ/lít (tính đến tháng 7/2025 tại Hà Nội), tổng chi phí nhiên liệu hàng tháng sẽ là: 150 lít * 25.000 VNĐ/lít = 3.750.000 VNĐ.
Đặt hai con số cạnh nhau, chúng ta thấy một sự chênh lệch khổng lồ. Chi phí năng lượng hàng tháng của xe điện chỉ bằng khoảng 1/4 so với xe xăng. Mỗi năm, người dùng xe điện có thể tiết kiệm được khoảng (3.750.000 - 900.000) * 12 = 34.200.000 VNĐ chỉ riêng từ tiền nhiên liệu. Đây chính là lợi thế cạnh tranh tuyệt đối về mặt kinh tế của xe điện.
Bên cạnh năng lượng, chi phí bảo dưỡng cũng là một yếu tố quan trọng góp phần vào tổng chi phí vận hành.
Xe điện có cấu tạo đơn giản hơn rất nhiều so với xe xăng. Động cơ điện chỉ có một vài bộ phận chuyển động, so với hàng trăm chi tiết phức tạp của động cơ đốt trong. Điều này dẫn đến việc chi phí bảo dưỡng xe điện thấp hơn đáng kể. Các hạng mục tốn kém và thường xuyên trên xe xăng như thay dầu động cơ, lọc dầu, lọc xăng, bugi, bảo dưỡng hệ thống xả... đều hoàn toàn không tồn tại trên xe điện. Các hạng mục bảo dưỡng chính của xe điện chỉ bao gồm kiểm tra hệ thống pin, hệ thống làm mát, thay lọc gió cabin và kiểm tra các bộ phận hao mòn thông thường như lốp và phanh. Nhờ hệ thống phanh tái tạo năng lượng, má phanh và đĩa phanh của xe điện cũng có tuổi thọ cao hơn nhiều.
Để có một bức tranh toàn cảnh, chúng ta cần phân tích thêm các chi phí khác ngoài năng lượng và bảo dưỡng.
Hiện tại, chính phủ Việt Nam đang có nhiều chính sách khuyến khích xe điện, bao gồm việc miễn lệ phí trước bạ trong những năm đầu. Đây là một khoản tiết kiệm rất lớn khi mua xe mới. Về phí bảo hiểm, do xe điện thường có giá trị cao hơn và chi phí sửa chữa pin đắt đỏ, phí bảo hiểm vật chất có thể sẽ cao hơn một chút so với xe xăng cùng phân khúc. Tuy nhiên, sự chênh lệch này không quá lớn và có xu hướng giảm dần khi xe điện trở nên phổ biến hơn.
Đây là một yếu tố kinh tế quan trọng mà nhiều người mua xe quan tâm. Trong quá khứ, khấu hao xe điện thường cao hơn xe xăng do những lo ngại về tuổi thọ pin và công nghệ thay đổi nhanh. Tuy nhiên, tình hình này đang thay đổi nhanh chóng. Với công nghệ pin ngày càng bền bỉ, các gói bảo hành pin dài hạn từ nhà sản xuất (thường là 8-10 năm) và hạ tầng trạm sạc ngày càng phát triển, người tiêu dùng đang dần tin tưởng hơn vào giá trị của xe điện đã qua sử dụng. Do đó, mức độ khấu hao của xe điện đang dần tiệm cận và thậm chí có thể tốt hơn xe xăng trong tương lai, đặc biệt khi giá xăng có xu hướng tăng.
Để trả lời câu hỏi cuối cùng, hãy cùng ước tính tổng chi phí sở hữu trong 5 năm cho cả hai loại xe.
Giả sử trong 5 năm (tương đương 90.000 km), xe xăng sẽ tốn khoảng 225 triệu đồng cho nhiên liệu và khoảng 50 triệu cho bảo dưỡng. Tổng cộng là 275 triệu đồng. Trong khi đó, xe điện sẽ tốn khoảng 54 triệu cho việc sạc điện và khoảng 15 triệu cho bảo dưỡng. Tổng cộng là 69 triệu đồng. Chênh lệch sau 5 năm đã là hơn 200 triệu đồng. Con số này cho thấy, dù giá mua ban đầu có thể cao hơn, nhưng sau một thời gian sử dụng, tổng chi phí mà bạn bỏ ra cho một chiếc xe điện sẽ thấp hơn đáng kể. Thời điểm mà khoản tiết kiệm từ vận hành bù đắp được phần chênh lệch giá mua ban đầu được gọi là "điểm hòa vốn". Với các chính sách hỗ trợ hiện tại, điểm hòa vốn này đang ngày càng được rút ngắn.
Phân tích trên đã cho thấy một cách rõ ràng rằng, xét trên tổng thể bài toán kinh tế, chi phí vận hành xe điện thông minh thực sự rẻ hơn đáng kể so với xe xăng. Khoản đầu tư ban đầu cao hơn sẽ được bù đắp nhanh chóng bằng chi phí năng lượng và bảo dưỡng cực thấp trong suốt quá trình sử dụng.
Việc lựa chọn một chiếc xe điện không chỉ là một quyết định theo xu hướng công nghệ, mà còn là một lựa chọn tài chính thông minh và bền vững cho tương lai. Khi hạ tầng ngày càng hoàn thiện và nhận thức của xã hội thay đổi, lợi thế kinh tế của xe điện sẽ ngày càng trở nên rõ ràng hơn, biến nó thành lựa chọn tối ưu cho người tiêu dùng Việt Nam.
Xem thêm:
Address: 15/16B Đ. Quang Trung, Phường 8, Gò Vấp, Hồ Chí Minh Việt Nam
Phone: 0349150552
E-Mail: contact@kenhcongnghe.vn